فیلم رستگاری در شاوشنک (انگلیسی: The Shawshank Redemption) فیلمی آمریکایی در ژانر درام به نویسندگی و کارگردانی فرانک دارابونت و بر پایهٔ رمان کوتاه ریتا هیورث و رستگاری در شاوشنک (۱۹۸۲) نوشتهٔ استیون کینگ است که در سال ۱۹۹۴ منتشر شد. این فیلم داستان بانکداری به نام اندی دوفرین (تیم رابینز) را روایت میکند که بهدلیل قتل همسرش با معشوقهاش، علیرغم ادعای بیگناهی به حبس ابد در بازداشتگاه شاوشنک محکوم میشود. او دو دهه بعد با یک قاچاقچی زندانی دیگر به نام الیس «رد» ردینگ (مورگان فریمن) دوست میشود و نقش مهمی در عملیات پولشویی سرپرست زندان، ساموئل نورتون (باب گانتون) دارد. ویلیام سدلر، کلنسی براون، گیل بیلاز و جیمز ویتمور در نقشهای مکمل ظاهر میشوند. فرانک دارابونت در سال ۱۹۸۷ حق انتشار داستان استیون کینگ را خریداری کرد اما توسعهٔ فیلم را تا پنج سال بعد آغاز نکرد. او فیلمنامه را در یک دورهٔ هشت هفتهای نوشت. او دو هفته پس از ارسال فیلمنامه به کسل راک انترتینمنت، بودجهٔ ۲۵ میلیون دلاری برای ساخت رستگاری در شاوشنک را تهیه کرد و مراحل پیش از تولید آن در ژانویهٔ ۱۹۹۳ آغاز شد.
فیلمبرداری اصلی از ژوئن تا اوت ۱۹۹۳ تقریباً بهطور کامل در منسفیلد، اوهایو انجام شد و فضای زندان فیلم در اوهایو استیت فیلمبرداری شد. گرچه فضای داستانی در ایالات مین واقع شدهاست، اما خود فیلم در ایالت اوهایو فیلمبرداری شد. این پروژه بسیاری از ستارههای آن زمان از جمله تام هنکس، تام کروز و کوین کاستنر را برای ایفای نقش اندی به خود جلب کرده بود. توماس نیومن وظیفهٔ ساخت موسیقی فیلم را بر عهده داشت. گرچه رستگاری در شاوشنک هنگام انتشار با استقبال منتقدان روبرو شد و بهویژه برای داستان و نقشآفرینی رابینز و فریمن مورد تحسین قرار گرفت اما در گیشه با شکست همراه بود و تنها ۱۶ میلیون دلار در نخستین نمایش خود فروش داشت.
دلایل زیادی برای شکست فیلم در آن زمان ذکر شد؛ از جمله رقابت با فیلمهایی مانند داستان عامهپسند و فارست گامپ، عدم محبوبیت عمومی فیلمهای زندان، نبود شخصیتهای زن و حتی عنوان فیلم که برای تماشاگران گیجکننده تلقی میشد. این فیلم در ادامه نامزد دریافت چندین جایزه از جمله هفت جایزهٔ اسکار شد. نمایشی مجدد از طریق سینما که ترکیبی با دریافتیهای بینالمللی بود، فروش گیشهٔ فیلم را به ۵۸٫۳ میلیون دلار رساند. بیش از ۳۲۰٬۰۰۰ نسخه از سیستم ویدئوی خانگی این فیلم در سراسر ایالات متحده ارسال شد و با توجه به نامزدیهای دریافتشده برای جوایز و سر زبانها افتادن، به یکی از برترین فیلمهای اجارهای سال ۱۹۹۵ تبدیل شد.
حق پخش این فیلم پس از خرید کسل راک به ترنر برادکستینگ سیستم به دست آمد و از سال ۱۹۹۷ بهطور منظم در شبکهٔ تیانتی نمایش داده شد و محبوبیت آن را بیشتر کرد. این فیلم چند دهه پس از انتشار همچنان بهطور منظم پخش میشود و در چندین کشور محبوبیت زیادی پیدا کرد و بینندگان و افراد مشهوری از آن بهعنوان منبع الهام خود یاد کردهاند. مردم از این فیلم در نظرسنجیهای مختلف بهعنوان فیلم مورد علاقه خود یاد کردهاند. در سال ۲۰۱۵، کتابخانهٔ کنگره ایالات متحده این فیلم را برای حفظ در فهرست ملی ثبت فیلم که «از نظر فرهنگی، تاریخی یا زیباییشناسی» مهم هستند، انتخاب کرد.
فیلم پدرخوانده (انگلیسی: The Godfather) فیلم جنایی آمریکایی محصول ۱۹۷۲ به کارگردانی فرانسیس فورد کوپولا است که فیلمنامهاش را به همراه ماریو پوزو نوشت. این فیلم بر پایهٔ رمان به همین نام نوشتهٔ پوزو ساخته شدهاست که پرفروشترین رمان ۱۹۶۹ شد. در این فیلم مارلون براندو، آل پاچینو، جیمز کان، ریچارد اس. کاستلانو، رابرت دووال، استرلینگ هایدن، جان مارلی، ریچارد کونته و دایان کیتن ایفای نقش میکنند. این نخستین قسمت از سهگانهٔ پدرخوانده است. داستان این فیلم از ۱۹۴۵ تا ۱۹۵۵ اتفاق میافتد و به شرح حال خانواده کورلئونه تحت نظر پدرسالار ویتو کورلئونه (براندو) میپردازد که بر تحول پسر کوچکش، مایکل کورلئونه (پاچینو) تمرکز دارد. از این فیلم همواره به عنوان یکی از برترین های تمام ادوار یاد میشود. پارامونت پیکچرز امتیاز انتشار این رمان را پیش از اینکه محبوبیت پیدا کند، با ۸۰٬۰۰۰ دلار به دست آورد.
مدیران اجرایی این استودیو در یافتن کارگردانی برای فیلم مشکل داشتند؛ چند داوطلب کارگردانی این فیلم را رد کردند و سپس کاپولا برای کارگردانی فیلم قرارداد بست اما اختلافات نظر بر سر انتخاب چندین شخصیت به ویژه ویتو و مایکل به وجود آمد. فیلمبرداری عمدتاً در مکانهای اطراف شهر نیویورک و سیسیل انجام شد و زودتر از موعد مقرر به پایان رسید. بخش اعظم موسیقی فیلم را نینو روتا آهنگسازی کردهاست و ساخت قطعات اضافه بر عهدهٔ کارمینه کوپولا بودهاست. پدرخوانده نخستین بار در ۱۴ مارس ۱۹۷۲ در تئاتر لئووز استیت به نمایش درآمد و در ۲۴ مارس ۱۹۷۲ بهطور گسترده در ایالات متحده منتشر شد. این پرفروشترین فیلم ۱۹۷۲ بودو با فروش بین ۲۴۶ تا ۲۸۷ میلیون دلار در گیشه، برای مدتی پرفروشترین فیلم تاریخ شد.
این فیلم با نقدهای مثبت منتقدان و مخاطبان همراه بود و از نقشآفرینیها، بهویژه ایفای نقش براندو و پاچینو، کارگردانی، فیلمنامه، فیلمبرداری، تدوین، موسیقی و برای به تصویر کشیدن مافیا تحسین شد. پدرخوانده فروگشایی برای چرخهٔ شغلی موفق کاپولا، پاچینو و سایر عوامل تازهوارد وابسته به بازیگران و دستاندرکاران بود. علاوه بر این باعث احیای مجدد فعالیت حرفهای براندو بود که در دههٔ ۱۹۶۰ رو به افول بود و پس از آن در فیلمهایی نظیر آخرین تانگو در پاریس، سوپرمن و اینک آخرالزمان بازی کرد. این فیلم در چهل و پنجمین دوره جوایز اسکار برندهٔ جوایز اسکار برای بهترین فیلم، بهترین بازیگر نقش اول مرد (براندو) و بهترین فیلمنامه اقتباسی (پوزو و کوپولا) شد. علاوه بر این، این فیلم نامزد دریافت ۷ جایزهٔ اسکار دیگر شامل بهترین بازیگر نقش مکمل مرد برای پاچینو، کان و دووال و بهترین کارگردانی برای کوپولا شد. پدرخوانده از زمان انتشار به عنوان یکی از بزرگترین و تأثیرگذارترین فیلمهای ساختهشده بهخصوص در ژانر گنگستر مورد توجه قرار گرفتهاست.
این فیلم برای نگهداری در فهرست ملی ثبت فیلم کتابخانه کنگره ایالات متحده در سال ۱۹۹۰ انتخاب شدهاست که «از نظر فرهنگی، تاریخی یا زیباییشناختی قابل توجه است» و از سوی انستیتوی فیلم آمریکایی، دومین فیلم بزرگ سینمای آمریکا (پس از همشهری کین) رتبهبندی شدهاست. پس از آن دنبالههای پدرخوانده: قسمت دوم (۱۹۷۴) و پدرخوانده: قسمت سوم (۱۹۹۰) منتشر شدند.
فیلم شوالیهٔ تاریکی (انگلیسی: The Dark Knight) فیلمی ابرقهرمانی محصول ۲۰۰۸ به کارگردانی کریستوفر نولان است که فیلمنامهاش را او به همراه برادرش جاناتان به نگارش درآورده است. این فیلم که بر اساس ابرقهرمان دیسی کامیکس یعنی بتمن ساخته شده، دنبالهٔ بتمن آغاز میکند (۲۰۰۵) است و دومین فیلم در سهگانهٔ شوالیهٔ تاریکی بهشمار میرود. در داستان فیلم، ابرقهرمان بتمن، ستوان پلیس جیمز گوردون و دادستان ناحیهای هاروی دنت برای از بین بردن جرائم سازمانیافته در گاتهام سیتی متحد میشوند، اما کوشش آنها با مداخلهٔ مغز متفکر آنارشیسمی یعنی جوکر که در پی آزمایش این است که بتمن تا کجا پیش خواهد رفت تا شهر را از هرج و مرج کامل نجات دهد، بینتیجه میماند. گروه بازیگران فیلم شامل کریستین بیل، مایکل کین، هیث لجر، گری اولدمن، آرون اکهارت، مگی جیلنهال و مورگان فریمن میشود.
نولان برای داستان فیلم از داستان اولین کمیک بوک با حضور جوکر که در سال ۱۹۴۰ منتشر شد، رمان تصویری جوک مرگبار و سری کمیک بوکهای هالووین طولانی الهام گرفت. لقب شوالیه تاریکی اولین بار توسط بیل فینگر در کتاب بتمن (شماره ۱) برای بتمن به کار رفتهاست. فیلم شوالیه تاریکی بهطور عمده در شیکاگو تصویر برداری شده و بقیه مکانهای این فیلم چند شهر دیگر در آمریکا، بریتانیا و هنگ کنگ است. نولان برای تصویر برداری چند سکانس فیلم از دوربینهای آی مکس استفاده کرد؛ از جمله سکانس اولین حضور جوکر در فیلم. در ۲۲ ژانویه ۲۰۰۸، چند ماه پس از ایفای نقش در فیلم شوالیه تاریکی و شش ماه قبل از اکران عمومی فیلم، هیث لجر به علت مسمومیت بر اثر استفاده از چند دارو با هم درگذشت. این رویداد باعث بیشتر شدن توجه رسانهها به این فیلم شد. شوالیه تاریکی در ۱۶ ژوئیه ۲۰۰۸ در استرالیا، ۱۸ ژوئیه ۲۰۰۸ در آمریکای شمالی و ۲۴ ژوئیه ۲۰۰۸ در بریتانیا اکران شد و نظرات بسیار مثبتی از سوی منتقدان دریافت کرد.
همچنین این فیلم موفق شد چندین رکورد گیشهای را جابهجا نماید و پرفروشترین فیلم سال ۲۰۰۸ شد.[۵] شوالیه تاریکی نامزد دریافت ۸ جایزه اسکار شد که از این بین، جایزه بهترین تدوین صدا و بهترین بازیگر نقش مکمل مرد برای هیت لجر را دریافت کرد.
شوالیهٔ تاریکی از زمان انتشارش بهعنوان یکی از برترین فیلمهای ابرقهرمانی، یکی از بهترین فیلمهای دههٔ ۲۰۰۰ و یکی از بهترین فیلمهای تاریخ ارزیابی شدهاست.
این فیلم را «طرح کلی» فیلمهای ابرقهرمانی مدرن دانستهاند که اساساً بهدلیل پرهیز از سبک کمیکبوکی در ازای فیلمی ژانری که شخصیتهای کمیکبوکی در آن حضور داشته باشد مورد توجه است. شوالیهٔ تاریکی بهدلیل مضامین تروریسم و محدودیتهای اصول اخلاقی مورد تحلیل قرار گرفتهاست. کتابخانه کنگره ایالات متحده در سال ۲۰۲۰ آن را برای نگهداری در فهرست ملی ثبت فیلم انتخاب کرد. دنبالهای بهنام شوالیه تاریکی برمیخیزد سهگانهٔ شوالیهٔ تاریکی را در سال ۲۰۱۲ به پایان رساند.
فیلم فهرست شیندلر (انگلیسی: Schindler's List) فیلم درام تاریخی آمریکایی محصول ۱۹۹۳ به کارگردانی و تهیهکنندگی استیون اسپیلبرگ و نویسندگی استیون زایلیان است. این فیلم بر اساس رمان غیرداستانی چاپ ۱۹۸۲ یعنی کشتی شیندلر اثر توماس کنیلی ساخته شدهاست. داستان فیلم دربارهٔ اسکار شیندلر، صنعتگر آلمانی، است که در طول جنگ جهانی دوم بیش از هزار و صد پناهندهٔ عمدتاً یهودی لهستانی را با بهکارگیری آنها در کارخانههایش از هولوکاست نجات داد.
لیام نیسون در نقش شیندلر، ریف فاینز در نقش افسر اساس آمون گوت و بن کینگزلی در نقش حسابدار یهودی شیندلر ایزاک اشترن، بازیگران فیلم هستند. ایدههایی برای ساخت فیلمی دربارهٔ شیندلرجودن (یهودیان شیندلر) در اوایل سال ۱۹۶۳ مطرح شد. پولدک پفربرگ که یکی از شیندلرجودنها بود، مأموریت زندگی خود را صرف گفتن داستان شیندلر کرد. اسپیلبرگ زمانی که یک مدیر اجرایی بهنام سیدنی شینبرگ، نقدی دربارهٔ کتاب کشتی شیندلر برای او فرستاد، علاقهمند ساخت آن شد. یونیورسال پیکچرز امتیاز این رمان را خرید اما اسپیلبرگ برای ساخت فیلمی دربارهٔ هولوکاست هنوز مطمئن نبود که آماده است یا نه. او پیش از پذیرش کارگردانی آن، تصمیم داشت که ساخت این پروژه را به کارگردانهای دیگری واگذار کند. مراحل تصویربرداری اصلی بیش از ۷۲ روز در سال ۱۹۹۳ واقع در کراکوف، لهستان به طول انجامید. اسپیلبرگ فیلم را سیاهوسفید فیلمبرداری کرد و آن را مانند یک مستند ساخت. فیلمبردار آن یانوش کامینسکی میخواست در فیلم مفهومی از پایداری ایجاد کند. جان ویلیامز موسیقی متن فیلم را نوشت و نوازندهٔ ویولن ایتساک پرلمان تم اصلی آن را اجرا کرد. فهرست شیندلر در ۳۰ نوامبر ۱۹۹۳ در واشینگتن، دی.سی. به نمایش درآمد و در ۱۵ دسامبر ۱۹۹۳ در ایالات متحده اکران شد. این فیلم را که غالباً یکی برترین فیلمهای تاریخ میدانند،به دلیل لحن، بازیگری، فضاسازی و کارگردانی اسپیلبرگ مورد تحسین همگانی منتقدان قرار گرفت.
همچنین یک موفقیت در گیشه بود و ۳۲۲ میلیون دلار در سراسر جهان فروش داشت در حالی که بودجهٔ ساخت آن ۲۲ میلیون دلار بود. این فیلم نامزد دریافت دوازده جایزهٔ اسکار بود و هفت جایزه از جمله بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین فیلمنامه اقتباسی و بهترین موسیقی متن را برنده شد. این فیلم جوایز متعدد دیگری از جمله هفت جایزه بفتا و سه جایزه گلدن گلوب کسب کرد. در سال ۲۰۰۷، نام فهرست شیندلر از سوی انستیتوی فیلم آمریکا در رتبهٔ هشتم فهرست ۱۰۰ بهترین فیلم آمریکایی تمام دوران قرار گرفت. این فیلم در سال ۲۰۰۴ از سوی کتابخانه کنگره به جهت اهمیتی که «از نظر فرهنگی، تاریخی یا زیباییشناختی» داشت، برای قرارگیری در فهرست فهرست ملی ثبت فیلم ایالات متحده انتخاب شد.
فیلم رفقای خوب (به انگلیسی: Goodfellas) یک فیلم درام و جنایی به کارگردانی مارتین اسکورسیزی، محصول سال ۱۹۹۰ کمپانی آمریکایی برادران وارنر است.فیلم براساس کتابی به نام Wiseguy (اصطلاح عامیانهای که به اعضای مافیا میگفتند) نوشتهٔ نیکولاس پیلگی، گزارشگر جنایی نیویورک ساخته شدهاست. مجله امپایر این فیلم را دومین فیلم گنگستری پس از فیلم پدرخوانده و ششمین فیلم دنیا از پانصد فیلم برتر معرفی کرد.
منتقدین فیلم را بسیار ستایش کردند و از رفقای خوب به عنوان تنها نمونه متمایز گنگستری از پدرخوانده که این فیلم را به چالش میکشید نام بردند. راجر ایبرت بزرگترین منتقد معاصر آمریکایی به این فیلم چهار ستاره داد و آن را بهترین فیلم جنایی تاریخ سینما معرفی کرد. مجلهٔ توتال دومین مجله مهم و پرفروش سینمایی بریتانیا فیلم رفقای خوب را بهترین فیلم تمام دوران نامیدهاست و فیلم در دیگر مجله معروف سینمای دنیا امپایر در میان لیست ۵۰۰ فیلم برتر تاریخ سینما، جایگاه ششم را بدست آوردهاست.
فیلم در وبسایت مهمترین منبع و مرجع نقدهای منتقدین سینما بر فیلم گوجه فرنگیهای گندیده آمار فوقالعاده ۹۷ درصد را بدست آوردهاست و آن را بهترین فیلم دهه ۱۹۹۰ آمریکا معرفی کردهاند. همچنین مؤسسه فیلم آمریکا مرجع انتخاب بهترینهای تاریخ سینما، در سال ۲۰۰۷ و در میان لیست صد فیلمش که در این لیست ۱۰ فیلم برتر ۱۰ ژانر معرفی میشوند، رفقای خوب را نودودومین فیلم گانگستری برتر تاریخ بعد از همشهری کین و پدرخوانده معرفی کردهاست. در مجموع رسانهها، رفقای خوب را یکی از میراث اصلی تاریخ سینما معرفی کردهاند. به عقیدهٔ بسیار از مجلات سینمایی، رفقای خوب بهترین اثر مارتین اسکورسیزی است.